The High Frontier

The High Frontier

De Altiplano is en blijft het meest opmerkelijke natuurfenomeen van Zuid-Amerika. Tijdens het ontstaan van de aarde deden verschillende oerkrachten hun werk in het gebied van de Centrale Andes. Tektonische activiteiten tilden een mineraalrijke bodem naar vierduizend en vijfduizend meter hoogte. Het Andesgebergte breidde zich vervolgens uit in een wijde waaier van circa 640 km breed. Barre hoogtewoestijnen en vele intermontane valleien tref je van het Titicacameer in Peru tot de woestenij rond de Aconcagua berg (6962m) op de Chileens-Argentijnse grens. Het is het op één na hoogste bergplateau ter wereld, na dat van Tibet.

Met een snelheid van ongeveer 8 cm per jaar schuift de oceanische Nazcaplaat steeds verder weg onder de continentale Zuid-Amerikaanse. Vanuit vier Andesbestemmingen voeren verschillende toegangswegen nieuwsgierige bezoekers naar de zogenaamde ‘Ring van Vuur’. Zoutvlaktes stapelen wel tien verschillende zoutlagen boven elkaar. Jeepsporen verbinden terracottakleurige canyons en geiservelden met opspuitende waterkolommen, borrelende modderpoelen en stomende fumarolen.

Hoe onherbergzaam het landschap ook klinkt, onbewoond is het niet. Je reist door een minimalistisch landschap dat bruist van wildlife en tevens ook het land is van de Aymara indianen. Hun isolement op deze hoogte is groot. Aymara’s halen zin en betekenis uit een Andesfilosofie waar de Pachamama of Moeder Aarde centraal staat. Ze is een oppergodin die alles doordringt en aanwezig is in de mens en alle dimensies van de natuur.

De wet van Pachamama

In deze surrealistische leegte lokt de Pachamama een wonderlijk gevecht uit tussen de elementen van de natuur. Wie zijn comfortdrempel durft te verlagen, is getuige van één van de meest extreme natuurspektakels ter wereld.

De Altiplano is ruig en gepolijst tegelijkertijd. Een gebied van tegenstellingen waar de maan en de hoogtezon beurtelings met ijs en vuur spelen. Dit resulteert in temperatuurschommelingen van wel veertig graden Celcius. Elke nacht worden vulkaankegels beneveld met een sneeuwkleed. Koning wind raast genadeloos over de desolate vlakte en hult onderweg de heuvels in een verblindend kleurenpalet.

Goudgele korstgrassen en mosgroene ‘bofedales’ staan in schril contrast met de paarse, groene, vuurrode en zwavelgele vulkaanhellingen. Rotspartijen worden in de meest ruwe vormen geboetseerd. Rond de oevers van turquoise (verraderlijke) hooglandmeren zwerven Andesvossen, viscacha’s (reusachtig knaagdieren) en families vicuña’s. Maar deze - door onder andere borax - vergiftigde lagunes belemmeren de watervoorziening. Water en sneeuw zijn dus kostbaar goed, al kunnen ze op korte tijd het hele hoogland domineren en compleet isoleren...

Dreigend onheil

Tijdens het regenseizoen oogt de hemel boven de Altiplano vol dreigend onheil. Na maanden van droogte vertoont het aardoppervlak brede scheuren en zijn zoutvlaktes gebarsten. Uiteindelijk breekt het wolkendek boven het hoogplateau en spoelt erosie de grond weg. De hemel flitst aan honderd per uur. Zoutvlaktes en grindwegen lopen in geen tijd onder water om dan enkele uren later in ijspistes te bevriezen.

Ondanks dat er tijdens dit seizoen doorgaans minder toeristen rondreizen, lokt het hoogland extra bezoekers vanuit Patagonië. Duizenden watervogels en karmijnrode Andesflamingo’s verzamelen rond de kleurrijke lagunes. Jonge flamingomannetjes marcheren apetrots langs de oevers terwijl ze hun kopjes ritmisch heen-en-weer schudden, op zoek naar een wijfje. De Altiplano transformeert in een prachtige mozaïek: het toneel voor flamingoballet met op de achtergrond een snoer van actieve vulkanen.

Film © Karen De Meyer

geschreven door Helen De Meyer